گرانی بنزین مصرف را کم نکرد
تاریخ انتشار: ۲۲ دی ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۱۰۹۸۳۲
در ادامه گزارش ۲۲ دی روزنامه همشهری آمده است: آمارها می‌گوید دهک دهم یعنی طبقه ثروتمند جامعه همچنان بیشترین مصرف بنزین را به‌خود اختصاص داده است. میزان مصرف این دهک دست‌کم ۱۰برابر بیشتر از فقیرترین قشر جامعه است. این برایند تحقیق انجام‌شده در مرکز آمار ایران است که می‌توان از آن به‌عنوان دنده معکوس رفتار مردم در برابر سهمیه‌بندی بنزین تعبیر کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
احتمالا چند روز مانده تا اجرای آزمایشی تغییر الگوی سهمیه بنزین، از خودرو به فرد، گزارش رسمی مرکز آمار ایران نشان می‌دهد: ۱۴سال پس از اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین، تغییر محسوسی در رفتار مصرفی خانوارها و سیستم‌های حمل‌ونقل ایجاد نشده است. حالا پرسش اینجاست که اگر دولت بنزین را به جای خودرو، به همه ایرانیان بدهد، آیا تضمینی برای کاهش میزان مصرف بنزین وجود دارد؟ البته نکته مهم در گزارش جدید مرکز آمار این است که سال گذشته میانگین مصرف بنزین یک خانوار فقیر شهری ۱۳۳لیتر در سال بوده؛ درحالی‌که یک خانوار ثروتمند ساکن دهک دهم ۱۰برابر بیشتر بنزین مصرف کرده؛ زیرا سرانه مصرف بنزین در دهک دهم ۱۶۷۵لیتر بوده است.
نتیجه پژوهش انجام شده در مرکز آمار ایران نشان می‌دهد سهمیه‌بندی بنزین هرچند مصرف این فرآورده‌ها را تا اندازه‌ای کم کرده و هزینه حمل‌ونقل را افزایش داده، اما رشد تعداد خانوارهای استفاده‌کننده از خودروهای شخصی در مناطق شهری به وضوح بیانگر این واقعیت است که سهمیه‌بندی بنزین باعث افزایش اقبال مردم به استفاده از خدمات حمل‌ونقل نشده است.
یافته‌های دفتر جمعیت، نیروی کار و سرشماری مرکز آمار ایران حکایت از آن دارد که در سال ۱۳۸۶ تعداد استفاده‌کنندگان از خودروهای شخصی در مناطق شهری ۳۱.۳درصد و در مناطق روستایی ۱۲.۸درصد بود و در سال گذشته و با گذشت بیش از ۱۴سال تعداد استفاده‌کنندگان از خودروهای شخصی مناطق شهری به ۵۳.۱درصد و در مناطق روستایی به ۳۴.۱درصد رسیده است.
به گزارش همشهری، به‌نظر می‌رسد این تغییر رفتار شهروندان ایرانی در استفاده بیشتر از خودروهای شخصی عمدتا ناشی از یک تغییر در فرهنگ اقتصادی و البته خطای دولت‌ها در اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین است؛ زیرا صرف افزایش قیمت این فرآورده به جای اصلاح تدریجی آن نه‌تنها باعث کمتر شدن تردد خودروها نشده، بلکه پس از شوک اولیه افزایش قیمت بنزین، مردم به آن عادت کرده و همین مسئله باعث شده تا حتی صنعت خودروسازی هم به سمت تولید خودروهای با مصرف سوخت پایین‌تر نرود.
مرکز آمار ایران ۱۴سال پس از اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین می‌گوید: شاید هنوز برای بررسی نتایج سهمیه‌بندی بنزین و صدور کارت سوخت خیلی زود باشد، با این حال سهمیه‌بندی بنزین، هرچند افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل را به‌دنبال داشته، ولی به‌نظر می‌رسد اجرای توزیع بنزین با کارت سوخت موجب مدیریت در مصرف بنزین توسط دارندگان خودرو و کاهش مصرف سوخت خودرو در سطح کل کشور شده است. البته بخشی از کاهش مصرف بنزین یک خودرو را می‌توان به تعویض خودروهای فرسوده و جایگزینی با خودروهای نو در ۲دهه اخیر نسبت داد و دوگانه‌سوز بودن برخی خودروها موجب تغییر مصرف از بنزین به گاز مصرفی اتومبیل شده که البته تأثیر آن بر خودروهای شخصی بسیار ناچیز است.
تازه‌ترین گزارش این نهاد نشان می‌دهد: تعداد خانوارهای استفاده‌کننده از اتومبیل شخصی در مناطق شهری در سال ۹۹ نسبت به ۸۶، حدود ۱.۷برابر و این نسبت در مناطق روستایی ۲.۷برابر شده و از آنجایی که در طرح هزینه و درآمد خانوار تعداد اتومبیل‌های مورد استفاده خانوار پرسیده نمی‌شود، لذا این نسبت با توجه به اینکه بعضی از خانوارها بیش از یک اتومبیل دارند، حتما بیشتر خواهد بود.
کرونا، بنزین و کارت سوخت
براساس این تحقیق، در سال‌هایی که بنزین سهمیه‌بندی بوده به جز سال ۱۳۹۹، روند مصرف کاهشی شده و مقدار متوسط مصرف یک خانوار از سهمیه داده شده نیز کمتر بوده که به‌نظر می‌رسد عمده‌ترین علت افزایش مصرف در سال ۹۹ به‌دلیل وجود پاندمی کرونا و لزوم رعایت پروتکل‌های بهداشتی بوده است که در نتیجه مصرف بنزین در مناطق شهری از مقدار سهمیه اختصاص یافته به هر خودرو، بیشتر شده است. افزون بر این در سال ۱۳۹۸ در مناطق شهری، مصرف متوسط بنزین یک خانوار در ۳دهک آخر یعنی پردرآمدترین خانوارها بالاتر از سهمیه اختصاص یافته بوده که قطعا بخشی از آن به‌دلیل وجود بیش از یک خودرو در این‌گونه خانوارهاست.
همچنین در سال ۹۹با وجود پاندمی کرونا و تمایل افراد به استفاده از وسیله حمل‌ونقل شخصی، در مناطق شهری فقط ۵دهک اول یعنی کم‌درآمدترین خانوارها، کمتر از سهمیه بنزین داده شده مصرف کرده‌اند و خانوارهای دهک ششم تا دهم یعنی پردرآمدترین خانوارها، متوسط مصرف بیش از سهمیه ماهانه داشته‌اند که به‌طور قطع دارا بودن بیش از یک اتومبیل در این‌گونه خانوارها نیز در این مورد تأثیر داشته است. این در حالی است که در مناطق روستایی در سال‌های ۱۳۸۶، ۱۳۹۴ و ۱۳۹۸ فقط در دهک دهم یعنی پردرآمدترین خانوارها، متوسط مصرف بنزین خانوار بیش از سهمیه‌بندی بوده و مقدار بنزین اضافه بر سهمیه به‌صورت آزاد خریداری شده و در بقیه دهک‌ها متوسط مقدار مصرف بنزین یک خانوار کمتر از میزان سهمیه‌بندی است.
تغییر رفتار مردم در استفاده از حمل‌ونقل
مرکز آمار ایران می‌گوید: در سال ۹۹ به‌دلیل پاندمی کرونا رفتار استفاده از وسایل حمل‌ونقل درون‌شهری و روستایی تغییر یافته و به سمت وسایل نقلیه با سرنشین کمتر رفته و بیشترین وسیله مورد استفاده انواع تاکسی و تاکسی تلفنی بوده است. از سوی دیگر به‌دلیل وجود قوانینی درخصوص لغو قرارداد ایاب و ذهاب کارکنان در ادارات، هزینه ایاب و ذهاب کارکنان در سال ۹۹ کاهش یافته و از سوی دیگر به‌دلیل وجود کرونا و حضور نیافتن دانش‌آموزان در مدارس و نبود هزینه سرویس مدارس در هزینه‌های خانوار، در مجموع هزینه ایاب و ذهاب به محل کار یا محل تحصیل در مناطق شهری و روستایی کاهش یافته است.
یافته‌های آماری بیانگر این واقعیت است که انتظار می‌رفته به‌دلیل شیوع کرونا، هزینه‌های حمل‌ونقل برون و درون‌شهری و روستایی در سال ۹۹ نسبت به سال‌های قبل کاهش یابد که این کاهش در انواع حمل‌ونقل به جز کرایه سواری بین‌شهری در مناطق روستایی اتفاق افتاده، اما در مناطق شهری سال ۹۸ و ۹۹ تقریبا ثابت مانده است.
سهم بنزین در سبد هزینه خانوار
طرح هزینه و درآمد خانوار ایرانی، وضعیت قیمت سوخت و تغییرات آن در سبد هزینه و الگوی مصرفی شهروندان ایران را قبل و بعد از سهمیه‌بندی نشان می‌دهد که براساس آن نقش پررنگ خودروی شخصی در زندگی خانوارهای ایرانی به حدی است که به‌رغم نداشتن مزیت نسبی در تولید خودرو در کشور، داشتن خودروی شخصی و هزینه‌های مرتبط با آن روندی صعودی در سبد مصرفی خانوارهای شهری و روستایی مشاهده میشود.
این گزارش می‌افزاید: کاهش سهمیه بنزین از ۱۰۰به ۶۰لیتر در سال ۸۹باعث کاهش مصرف این فرآورده شده، اما در سال‌های ۹۴، ۹۸و ۹۹شاهد هستیم دوباره مصرف بنزین خانوارهای ایرانی رشد کرد؛ با این تفاوت که در مناطق شهری مصرف بنزین از مقدار سهمیه‌بندی بیشتر و به‌طور متوسط ۳۲لیتر بنزین به قیمت آزاد توسط خانوارها خریداری شده است. به‌گفته مرکز آمار این فرضیه که خانوارهای با درآمد بالاتر بنزین بیشتری مصرف می‌کنند و در زمان سهمیه‌بندی هم می‌توانند هزینه بالاتری بپردازند، در رفتار و هزینه و درآمد بنزینی آنها تأیید شده است؛ به‌گونه‌ای که افراد ثروتمند حتی در سال ۸۶ که سهمیه بنزین ماهانه هر خودرو ۱۰۰لیتر بود، باز هم از بنزین آزاد استفاده می‌کرده‌اند و با کاهش سهمیه‌ها در سال ۸۹، یک تغییر محسوس رخ داد؛ به‌گونه‌ای که ۹دهک اول کمتر از میزان سهمیه ماهانه ۶۰لیتر در سال ۸۹بنزین مصرف کرده و تنها دهک دهم یعنی ثروتمندان با درآمد بالا مصرف بالاتر از سهمیه داشته‌اند. این درحالی‌که در سال ۹۴با تک‌نرخی‌شدن بنزین و حذف کارت سوخت باز هم ۲دهک نهم و دهم ماهانه بیش از ۶۰لیتر بنزین مصرف داشته و بقیه مردم همچنان مصرف بنزین‌شان حدود ماهی ۶۰لیتر و حتی کمتر بوده است.
سال بنزین، سال کرونا
آبان ۹۸که بنزین دوباره افزایش قیمت پیدا کرد و اعتراض‌هایی را همراه داشت، انتظار می‌رفت که همانند سال‌های قبل مصرف بنزین کمتر شود.
کرونا آمد و رفتار حمل‌ونقلی شهروندان تغییر کرد؛ به‌گونه‌ای که مرکز آمار می‌گوید در سال ۱۳۹۹با وجود پاندمی کرونا و روی آوردن افراد به استفاده از وسیله حمل‌ونقل شخصی، فقط ۵دهک کم‌درآمد الگوی مصرف را رعایت کرده، اما مصرف متوسط ماهانه خانوارهای دهک ششم تا دهم بیش از سهمیه ماهانه بوده که باعث رشد میانگین مصرف سالانه بنزین در کشور شده است.
اقبال مردم به تاکسی
به‌گفته مرکز آمار ایران، بین سال‌های ۸۹ تا ۹۹اقبال عمومی در مناطق شهری به سمت تاکسی تلفنی و تاکسی خطی بوده و استفاده از سرویس برای رفت‌وآمد به محل کار یا تحصیل و همچنین استفاده از خطوط اتوبوسرانی و مترو تا سال ۹۸افزایش داشته، ولی در سال ۹۹به‌دلیل وجود پاندمی کرونا هزینه خانوار در این بخش‌ها کاهش داشته است. از سوی دیگر هزینه جاری حمل مسافر با موتورسیکلت و مینی‌بوس داخل شهری در سال‌های یادشده ثابت بوده که با درنظر گرفتن افزایش نرخ تورم، می‌توان نتیجه گرفت که تعداد استفاده از موتورسیکلت و مینی‌بوس داخل شهری حتی کاهش یافته؛ این در حالی است که در مناطق شهری انواع هزینه حمل‌ونقل برون‌شهری تا سال ۹۸روندی صعودی داشته، ولی در سال ۹۹هزینه‌ها نسبت به هزینه مشابه خود در سال قبل کاهش پیدا کرده است. از سوی دیگر، خانوارهای شهری از تاکسی برای جابه‌جایی بین‌شهری استفاده کمی داشته‌اند و متوسط این هزینه برای یک خانوار در تمامی سال‌های مورد بررسی اندک برآورد شده؛ چراکه خانوارهای شهری برای حمل‌ونقل برون‌شهری بیشتر از تاکسی بین‌شهری استفاده کرده‌اند و بالاترین هزینه حمل‌ونقل برون‌شهری به کرایه آن اختصاص داشته است.
منبع: روزنامه همشهری برچسب‌ها عدالت اجتماعی بنزین فقر هدفمندی یارانه نرخ تورممنبع: ایرنا
کلیدواژه: عدالت اجتماعی بنزین فقر عدالت اجتماعی بنزین فقر هدفمندی یارانه نرخ تورم وجود پاندمی کرونا خودروهای شخصی مناطق روستایی سهمیه بندی بنزین مرکز آمار ایران شهری و روستایی حمل ونقل برون مناطق شهری دلیل وجود سهمیه بنزین سوی دیگر نشان می دهد مصرف بنزین یک خانوار کارت سوخت سال ۹۹ بنزین یک دهم یعنی دهک دهم
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۱۰۹۸۳۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
۷۰ درصد هزینه‌های حج صرف مسکن حجاج میشود / تمام اعزام درون شهری حجاج با قطارهای عربستانی
مدیر حج و زیارت استان یزد با تأکید بر اینکه حجاج از هم اکنون به طور مداوم روزانه ۲۰ دقیقه پیاده‌روی داشته باشند گفت: ۷۰ درصد هزینه‌های حج صرف دو ماه مسکن حجاج میشود.
به گزارش خبرگزاری ایمنا از یزد، حجت‌الاسلام علی حبیبیان صبح امروز _پنجشنبه بیستم اردیبهشت_ از اعزام ۲۳ کاروان از استان یزد به حج تمتع خبر داد و اظهار کرد: در همه کاروان‌ها یک روحانی حضور دارند و در کاروان‌هایی که بالای ۵۹ درصد جمعیت کاروان بانوان هستند یک معینه و کارشناسان بانوان با تحصیلات حوزوی حضور دارند و در کاروان‌هایی که جمعیت آقایان بالاتر است معین آقایان حضور دارد.
وی با بیان اینکه امسال ۲۳ روحانی، ۵ معینه، چهار معین حضور دارند ادامه داد: امسال حجاج یزدی، مدینه قبل هیتند و برای آمادگی اعزام، ۱۰ جلسه آموزشی دو ساعته ویژه مباحث آموزشی و فرهنگی برای تشرف با بصیرت و حج مقبول در حال برگزاری است.
مسئول بعثه مقام معظم رهبری در حج و زیارت استان یزد تصریح کرد: شیطان هیچگاه بیشتر از روز عرفه خارتر نمی‌شود ادامه داد: درک روز عرفه در عرفات نصیب حاجیان میشود.
علی اشرف، مدیر حج و زیارت استان یزد، نیز در این نشست در ابتدا با اشاره به دغدغه‌های خبرنگاران در امر اعزام به حج با بیان اینکه سهمیه مترکز تهران برای اعزام خبرنگاران ۷ تا ۸ نفر است ادامه داد: اعزام به حج عمره و تمتع با پشتیبانی مجموعه حج و زیارت و عتبات عالیات با حمایت‌های خاص این مجموعه‌ها شکل گرفت.
وی از اعزام ۳۱۳۰ نفر از استان یزد به حج تمتع خبر داد و افزود: ۱۷۴۰ نفر مرد و ۱۳۹۰ نفر از بانوان هستند، کوچک‌ترین زائر استان ۷ ساله و مسن‌ترین مرد ۹۴ ساله است.
مدیر حج و زیارت استان یزد ادامه داد: دو مجموعه عوامل ثابت سازمان در مدینه و مکه استقرار دارند، تاریخ اعزام‌های فعلی استان یزد نیز ۱۳ تا ۱۷ خرداد بوده و پیش بینی میشود ۳۷ تا ۳۸ روز مدت سفر حجاج یزدی باشد.
اشرف از جابه‌جایی زائران با حمل و نقل درون شهری و قطار خبر داد و تصریح کرد: جابه‌جایی زوار با قطارهای بین شهری از شجره به مکه، مکه به مدینه و جده انحام خواهد شد، از اسن جهت که در سال‌های گذشته انتقال و اعزام با اتوبوس‌ها تأخیرهایی داشت و خستگی زائران بیشتر بود و امسال با سرعت بیشتر با قطارها و به موقع صورت می‌گیرد.
وی با بیان اینکه ۷۰ درصد هزینه‌های حج اختصاص به مسکن دارد گفت: هزینه مسکن برای موسم حج برای دو ماه حضور زائران پرداخت میشود در حالی که این ایام برای هر حاجی متفاوت است، مسکن‌ها نیز متنوع هستند و در هتل‌ها از استان‌های مختلف، یزد اصفهان و شیراز حضور دارند تا عدالت بین حجاج حاکم باشد، البته هتل‌ها با گروه قیمتی متفاوتی هستند و چندان به حرم‌ها نزدیک نیست.
مدیر حج و زیارت استان یزد با بیان اینکه مسکن‌ها و هتل‌های نزدیک به حرم‌ها آسیب‌هایی دارد گفت: با توجه به محدویت‌هایی که در ایام خاص در فواصل حرم ایجاد میشود، خدمات به زائران را نمی‌توان راحت ارائه داد و غذا، اب و خدمات با تأخیر مواجه شده و اعتراض زائر را به دنبال داشته است.
اشرف با بیان اینکه بعضاً حجاج با دو سرویس یا یک سرویس خود را به حرم می‌رسانند تأکید کرد: به حجاج توصیه میشود از هم اکنون پیاده روی را آغاز نمایند و روزانه ۲۰ دقیقه تا نیم ساعت پیاده‌روی داشته باشند.
وی بیان کرد: در امر تغذیه و تدارکات نیز دو آشپرخانه مجهز در مدینه و دو آشپزخانه در مکه جهت پخت مهیا شده و به صورت یکسان برای همه حجاج طبغ با نظارت نیروهای بهداشت به صورت متمرکز و در سلامت انجام میشود و این غذاها به موقع و متناسب با ذائقه مردم ایران انجام میشود، حتی در سه روز خاص مناسک نیز با تدابیر خاصی بسته‌های غذایی به دست حجاج در منا می‌رسد.
کد خبر 752055
ببینید | فریادهای تهیهکننده سریالهای خاطرهانگیز رضا عطاران بر سر فرد محکوم در پرونده مرگ مشکوک زهره فکور صبور در صحنه دستگیری!